Nicolas vertelt vrijwel onafgebroken op weg naar de eerste wijngaard. Claire luistert geboeid naar zijn verhalen, terwijl de Amerikaanse dames vooral bezig zijn met hun telefoon. Nicolas is geboren en getogen in Médoc, het gebied dat ze vandaag bezoeken, en vertelt over de tradities en hoe er langzaam maar zeker ook veranderingen komen. ‘Bordeaux is een van de oudste en bekendste wijngebieden ter wereld. Maar ook wij merken de concurrentie van de nieuwe wereldlanden, zoals Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. De wijnboeren hebben lange tijd weinig aan promotie gedaan, maar ze zien nu dat het wel echt nodig is. Tours zoals deze zijn er pas een paar jaar. En bij sommige wijnboeren komen we nog steeds niet binnen.’

‘Waarom dan niet? Zijn ze bang dat concurrenten een kijkje in de keuken komen nemen?’

‘Nee dat is het niet. De wijnboeren hier hebben altijd veel samengewerkt en kennis uitgewisseld. Maar hun Engels is meestal niet goed genoeg om een rondleiding te kunnen geven. Bij de kleinere wijngaarden is een gebrek aan personeel. En soms dus ook nog de oude overtuiging dat het niet nodig is om …., dat de wijn zichzelf wel verkoopt.’ Nicolas parkeert het busje bij de eerste stop van die dag. ‘Zo dames, zijn jullie klaar voor een eerste proeverij?’

Claire kijkt op haar horloge, half elf. Wel erg vroeg voor een eerste glas! Nicolas lacht als ze dit tegen hem zegt. ‘Voor we daaraan toe zijn is het nog wel een uur later. De gids hier weet dat dit de eerste stop is vandaag. Ze gaat uitgebreid vertellen over alle stappen in het proces, geloof mij maar. Meestal loop ik niet meer mee, maar vandaag maak ik een uitzondering.’ Hij knipoogt en loopt naar het huis om de groep aan te melden. Claire hoort de Amerikaanse dames giechelen, maar besluit er geen aandacht aan te geven.

Nicolas heeft niet overdreven: de tour door de wijngaarden en de kelders duurt bijna een uur. Wat ook te maken heeft met de grote hoeveelheid vragen van de Amerikaanse dames, die alles willen weten over welke wijn nu de beste is. De gids blijft geduldig uitleggen dat ‘alles een kwestie is van persoonlijke smaak. Wat ik een geweldige wijn vind, vindt u misschien te zoet of juist te droog.’ Claire heeft bewondering voor haar tact, zelf heeft ze al de neiging een willekeurige wijn aan te wijzen als ‘de beste’. Als ze gaan proeven, blijkt dat de Amerikaanse dames dat nog niet eerder gedaan hebben. Nicolas geeft ze snel een introductie. ‘Gebruik eerst je ogen, dan je neus en dan pas je mond. Voor je gaat proeven, kun je al heel veel te weten komen over de wijn.’ Claire geniet volop. Eindelijk doet ze dat waar ze het al zo vaak met Maarten over heeft gehad: wijnboeren bezoeken. Nu nog met een gids, maar ze ziet zich hier al rondrijden in haar eigen auto, op zoek naar bijzondere producenten met een mooi verhaal. Zou ze die in een eigen winkel in Nederland gaan verkopen? Niet in Den Haag dan, ze wil Maarten niet als concurrent. Zou ze hier kunnen wonen en hier een bedrijf opbouwen? Misschien nog niet zo’n gek idee van Nicolas, om bij zijn bedrijf als gids te gaan werken.

‘En, welke wijn is voor jou de beste?’ De vraag van Nicolas haalt haar terug naar het hier en nu. Ze wijst naar het derde glas, dat inmiddels ook leeg is. ‘Dat dacht ik al, ik zag je weinig uitspugen na het proeven van dit glas.’ Hij knipoogt opnieuw en Claire voelt vlinders in haar buik.

Onderweg naar het tweede wijnhuis, stopt Nicolas bij Chateau Margaux. ‘De wijnen van dit huis kosten honderden euro’s per fles. Is het de beste wijn uit Bordeaux? Ik denk dat er betere wijnen zijn. De vraag is ook of je deze wijn nog durft te drinken. Wat als je deze toch niet lekker vindt?’

Terwijl de Amerikaanse dames uitgebreid op de foto gaan voor het hek, vraagt Claire aan Nicolas of hij de wijnen van Chateau Margaux wel eens geproefd heeft. ‘Een paar keer. Het is niet helemaal mijn smaak. Te intens. Als professional mag je er binnen voor een proeverij. Met tours komen we er alleen als de gast het echt wil, want is er weinig ruimte om zelf nog veel te vertellen. Alles is strak geregisseerd. Dan krijg je alleen een rondleiding, niet eens een proeverij. Niet zo gek, een fles kost snel 700 euro. Heb je wel eens gehoord over de classificatie van Bordeaux?’

‘Ja zeker. Ik wist er vanuit mijn opleiding al wel het nodige van, maar de classificatie speelt ook een rol in het verhaal van Elisabeth. Of beter gezegd, de classificatie van Saint-Emilion. De wijngaard van Gérard kwam niet op de lijst en dat had veel invloed begrijp ik uit het verhaal.’

Nicolas knikt. ‘Wacht even, dan vertel ik zo in de auto nog wat meer, dan horen de dames het ook. Ik ga ze even manen dat we door moeten.’ Lachend draait hij zich om en na nog wat foto’s te hebben gemaakt, loopt iedereen terug richting het busje.

Eenmaal onderweg, vertelt Nicolas dat Chateau Margaux de hoogste classificatie heeft gekregen in het classificatiesysteem van 1855. ‘Deze classificatie is nog altijd heel belangrijk. In Médoc is deze lijst maar een keer veranderd en wel in 1973. Toen is Château Mouton-Rothschild toegevoegd als Grand Cru. Dat de lijst nooit verandert, betekent ook dat de kwaliteit van nu niet altijd alles zegt. Soms is de Grand Cru van een huis van mindere kwaliteit dan Crus Bourgeouis.’

Terwijl Nicolas vragen beantwoordt van de Amerikanen over de prijzen van wijnen en de chateaus die tot de hoogste klassen behoren, dwalen Claires gedachten af naar de wijngaard van Gérard. Met de reactie van de Amerikaanse dames op Chateau Margaux begrijpt ze beter waarom opname in de classificatie van Saint-Emilion zo belangrijk was. Een kwaliteitsstempel doet het goed en onderscheidt je van al je concurrenten. Voor het eerst begrijpt ze beter waarom er zo’n verslagenheid was bij Dorothee en voelt ze enige sympathie voor haar.

Claire werpt een blik op haar telefoon. Een heleboel appjes van Madeleine. Zou er zo tijd zijn om haar vriendin even te bellen en te delen wat ze inmiddels ontdekt heeft? Toen ze Nicolas gisteravond vertelde over het overleden kindje, was hij het direct met Claire eens dat de kans groot is dat niemand hiervan wist. ‘Zeker Filou zou dat wel verteld hebben in haar verhaal als ze het had geweten.’

Misschien is het geen goed idee om Madeleine nu te bellen. Nicolas houdt het programma strikt in de gaten en Claire wil het gesprek niet afbreken voor ze alles rustig met Madeleine heeft kunnen bespreken.

‘Ik bel je vanavond, nu onderweg met Nicolas en drie Amerikanen. Geen tijd voor lange gesprekken.’

Haar vriendin stuurt direct een duimpje en een hartje.

Na nog een rondleiding, een proeverij en een lunch met wijn, begint Claire zich rozig te voelen. Op weg naar de derde en laatste stop, zijn de Amerikaanse dames opvallend stil. Twee van hen vallen zelfs in slaap.

‘De volgende stop vind ik zelf wat minder interessant’,’ begint Nicolas in het Frans. ‘Het is een prachtig gebouw, een echt kasteel. Je hebt inmiddels wel door dat hier in Bordeaux chateau niet per se kasteel betekent. Het betekent wijnhuis. Maar veel gasten willen toch graag een kasteel zien en dat bieden we ze met deze stop. Alleen is dit wijnhuis in handen van een investeerder en dat zal je merken.’

Als ze parkeren, begrijpt Claire meteen wat Nicolas bedoelt. Alles ziet er minder Frans uit. Een strakke oprijlaan, een fraaie parkeerplaats en overal wegwijzers. De gids vertelt niet zelf een verhaal, maar laat een presentatie zien.

‘Niet echt authentiek’ fluistert Claire Nicolas toe aan het einde van de presentatie. ‘Vind je het goed als ik de proeverij oversla en even rondloop?’ Hij knikt. Claire verlaat de ruimte en loopt wat door de tuinen. Nu ze hier in de omgeving is, begrijpt ze steeds beter waarom Elisabeth hier wilde blijven. Het landschap is prachtig en alles ademt wijn en traditie. Zou Elisabeth nooit meer terug zijn gegaan naar Bordeaux? Ze denkt aan het verhaal van Filou, over het vertalen van het wijnboek. De interesse voor wijn heeft Elisabeth dus wel haar hele leven gehad. Claire moet lachen als ze terugdenkt aan de gesprekken die Elisabeth met Maarten heeft gehad. Ze vond het direct een leuke winkel, toen ze er voor de eerste keer kwam samen met Claires moeder, maar ze was wel teleurgesteld over het beperkte aanbod wijnen uit Bordeaux. Dat begrijpt Claire nu wel. Ze maakt een foto van het chateau en stuurt die naar Maarten, met een kort verslagje van de dag en de melding dat ze morgen naar Saint-Emilion gaat. Over Nicolas zegt ze maar even niets, voor Maarten er meer van maakt dan het is.

Als ze een half uur later in het busje terug naar de stad zitten, vraagt Nicolas of ze zin heeft vanavond samen te eten. ‘Ik heb een boek meegenomen over Saint-Emilion, dan kunnen we vast een route bepalen.’

Claire twijfelt. ‘Of ben je me al zat?’ voegt Nicolas toe.

‘Nee zeker niet. Alleen wil ik heel graag Madeleine bellen. Ik denk dat ze anders zelf in de trein stapt om antwoorden te komen halen.’

‘O maar dat is geen probleem. Ik moet eerst nog langs kantoor, dus je hebt zeker tot half acht de tijd.’

‘Dan graag.’ Claire twijfelt of ze veel bij kan dragen aan het bepalen van de route, maar het vooruitzicht om ook vanavond samen met Nicolas te eten zorgt voor een heel fijn gevoel. Niet alleen vanwege zijn knappe verschijning, ook vanwege zijn geweldige verhalen over de streek.

‘Claire, eindelijk dan! Ik was al bijna in de auto gesprongen om je maar op te zoeken in Bordeaux.’

Claire lacht. ‘Weet je dat ik dat net al tegen Nicolas zei? Alleen had ik verwacht dat je de trein zou nemen.’

‘Ik weet niet waar ik nieuwsgieriger naar ben, naar Nicolas of naar wat je over Elisabeth te weten bent gekomen.’

‘Over Nicolas vertel ik later wel. Maar over Elisabeth, ik vond het best schokkend. En ik denk dat het voor jou ook nieuws gaat zijn, anders had je me er eerder al wel over verteld. Maar laat ik beginnen bij de ontmoeting tussen Elisabeth en Gérard.’

‘Monsieur Bonheur?’

‘Dat weet ik nog niet. Ze noemt hem alleen bij zijn voornaam. Ze hebben elkaar ontmoet in Den Haag, in Les Aristocrats.’

Elisabeth vertelt Madeleine wat ze tot nu toe heeft gelezen. Madeleine onderbreekt haar verhaal af en toe met een verontwaardigde uitroep als Claire vertelt over Dorothee en het verblijf in het klooster. Nadat ze vertelt heeft over het overlijden van Elisabeths kindje en haar vertrek naar Parijs, blijft het even stil.

‘Nou, nu weten we in ieder geval waarom ze naar Parijs ging’, probeert Claire een reactie van Madeleine los te krijgen. Dan hoort ze gesnik.

‘Sorry Claire, ik weet even niet wat te zeggen. Dit heeft Elisabeth dus nooit verteld. Wat vreselijk om met zoiets te moeten leven en het nooit met iemand te kunnen delen. Ik denk ook niet dat Filou dit weet. Misschien dat ze het aan Sophia heeft verteld?’

‘Misschien dat het vervolg van het verhaal daar wat meer duidelijkheid over geeft. Ik wil na het eten verder lezen. Wil jij naar Filou gaan en het haar vragen?’

‘Zou dat een goed idee zijn? Moeten we niet wachten tot je meer hebt gelezen? Misschien wordt het dan duidelijker. Filou is nog niet over het overlijden van Elisabeth heen. Helpt het in de zoektocht als we weten of Elisabeth ooit met Filou over haar overleden kindje heeft gesproken?’

Claire schudt haar hoofd, maar bedenkt zich dan dat Madeleine dat niet kan zien door de telefoon heen. ‘Je hebt gelijk. Laten we nog even wachten, tot ik verder heb gelezen.’

Er wordt op de deur geklopt. ‘Claire? Mag ik binnenkomen?’

‘O nee, is het al half acht?’

Madeleine lacht. ‘Het is al kwart voor acht. Ga maar snel opendoen. En bel me morgen met een update!’

---

© Astrid Habraken – alle rechten voorbehouden. Madame Bonheur – een Haagse roman verschijnt in 2023 in eerste versie in feuilletonvorm. Iedere aflevering is gecorrigeerd, schrijf- en tikfouten voorbehouden. In 2024 zal een complete, waar nodig herschreven versie verschijnen in boekvorm. Fysiek, dan wel als e-book.